Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w skrócie GIODO jest organem do spraw ochrony danych osobowych działający na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
Zadania i kompetencje GIODO określają przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Zgodnie z przepisami GIODO ma następujące uprawnienia do:
- kontroli zgodności przetwarzania danych z przepisami o ochronie danych osobowych,
- wydawania decyzji administracyjnych i rozpatrywania skarg w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych,
- zapewnienia wykonania przez zobowiązanych obowiązków o charakterze niepieniężnym, wynikających z wydanych decyzji, przez stosowanie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
- prowadzenia rejestru zbiorów danych oraz rejestru administratorów bezpieczeństwa administracji, a także udzielania informacji o zarejestrowanych zbiorach danych i zarejestrowanych administratorach bezpieczeństwa informacji,
- opiniowania projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących ochrony danych osobowych,
- inicjowania i podejmowania przedsięwzięć w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych,
- uczestniczenia w pracach międzynarodowych organizacji i instytucji zajmujących się problematyką ochrony danych osobowych (np. tzw. Grupa robocza art. 29).
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej, w przypadku naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych wydaje decyzje administracyjne, w których nakazuje przywrócenie stanu zgodnego z prawem, w szczególności:
- usunięcie uchybień,
- uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udostępnienie lub nieudostępnienie danych osobowych,
- zastosowanie dodatkowych środków zabezpieczających zgromadzone dane osobowe,
- wstrzymanie przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego,
- zabezpieczenie danych lub przekazanie ich innym podmiotom,
- usunięcie danych osobowych.
GIODO może również w sytuacji stwierdzenia, iż poprzez działanie lub zaniechanie kierownika danej instytucji, pracownika lub innej osoby która jest administratorem danych osobowych (ADO) wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w przepisach o.d.o., kieruje on zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, dołączając dowody dokumentujące podejrzenie.
GIODO powoływany jest przez Sejm RP na 4-letnią kadencję (jest ona liczona od dnia złożenia przysięgi) za zgodą Senatu RP. W zakresie wykonywania swoich zadań podlega tylko przepisom o.d.o. GIODO przysługuje immunitet.
W celu wykonania swoich zadań GIODO ma do pomocy Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, którego siedziba znajduje się w Warszawie przy ul. Stawki 2.
Obecnie funkcję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (VI kadencja – od 22 kwietnia 2015 r.) pełni Pani Edyta Bielak-Jomaa.